| dc.rights.license | Atribución-NoComercial-SinDerivadas 4.0 Internacional (CC BY-NC-ND 4.0) | spa |
| dc.contributor.advisor | Ninco Tiempos, Mitchel Richard | |
| dc.contributor.advisor | Ruiz Oropeza, Yojhan Andres | |
| dc.contributor.author | López Contreras, Luis Carlos | |
| dc.date.accessioned | 2025-11-18T15:57:20Z | |
| dc.date.available | 2025-11-18T15:57:20Z | |
| dc.date.issued | 2025 | |
| dc.identifier.citation | la cita bibliográfica del documento que está cargando en el sistema en el formato de citación correspondiente (APA, ISO, CHICAGO, etc..) | spa |
| dc.identifier.uri | https://repositorio.unimeta.edu.co/handle/unimeta/1295 | |
| dc.description | cuadros, | |
| dc.description | Tablas, | |
| dc.description | Fotografías a color. | |
| dc.description.abstract | Resumen:
Ante la necesidad de contar con soluciones rápidas y eficientes frente a situaciones de
emergencia en Colombia, esta tesis propone el diseño de una estructura metálica modular que
pueda ser implementada con facilidad en distintos entornos, por lo que la propuesta busca
responder de manera oportuna a escenarios de desastre, garantizando seguridad, y
funcionalidad en su montaje.
Para su desarrollo se aplicó una metodología de diseño basada en los lineamientos de
la NSR-10 y la Ley 1523 de 2012, complementada con análisis estructural mediante el software
SAP2000 y el dimensionamiento de uniones y elementos metálicos en IDEA StatiCa,
considerando cargas muertas, vivas, sísmicas y de viento. Como resultado, se diseñaron siete
tipos de conexiones estructurales, destacando una conexión principal que integra todas las
platinas y pernos del sistema, optimizando la rigidez y el ensamblaje general. Se seleccionó
una cubierta en lona tipo PVC por su durabilidad, resistencia al clima y facilidad de
mantenimiento
Se elaboró un cuadro de cantidades y una cotización estándar de materiales en la
ciudad de Villavicencio, permitiendo ofrecer una estimación referencial de costos, además, la
modularidad de la estructura, su documentación técnica y su enfoque práctico permiten que
este diseño pueda adaptarse a diferentes territorios y necesidades, convirtiéndose en una
alternativa viable para reforzar la capacidad de respuesta ante emergencias humanitarias y
naturales. | |
| dc.description.tableofcontents | Tabla de contenido:
1. CAPITULO 1 ................................................................................................................................. 12
1.1 INTRODUCCIÓN .................................................................................................................................. 12
1.2 PLANTEAMIENTO DEL PROBLEMA........................................................................................................... 13
1.3 PREGUNTA DE INVESTIGACIÓN .............................................................................................................. 14
1.4 DESCRIPCIÓN DEL PROBLEMA................................................................................................................ 14
1.5 ANTECEDENTES DEL PROBLEMA ............................................................................................................. 15
1.6 JUSTIFICACIÓN ................................................................................................................................... 16
1.7 OBJETIVOS ........................................................................................................................................ 17
1.7.1 Objetivo General ..................................................................................................................... 17
1.7.2 Objetivo Específicos ................................................................................................................. 17
1.8 HIPÓTESIS ......................................................................................................................................... 17
1.8.1 Hipótesis especificas ................................................................................................................ 17
2. CAPITULO 2 ................................................................................................................................. 18
2.1 MARCO TEÓRICO ............................................................................................................................... 18
2.2 MARCO CONCEPTUAL ......................................................................................................................... 20
2.3 MARCO LEGAL ................................................................................................................................... 23
2.4 MARCO GEOGRÁFICO ......................................................................................................................... 26
3. CAPITULO 3 ................................................................................................................................. 27
3.1 MARCO METODOLÓGICO ..................................................................................................................... 27
3.1.1 Tipo de investigación ............................................................................................................... 27
3.1.2 Método de investigación ......................................................................................................... 27
3.2 DELIMITACIÓN ................................................................................................................................... 28
3.2.1 Delimitación temporal ............................................................................................................. 28
3.2.2 Delimitación geográfica .......................................................................................................... 28
3.3 TÉCNICAS DE INVESTIGACIÓN ................................................................................................................ 29
3.3.1 Fase 1: Recopilación de Fuentes. ............................................................................................. 29
3.3.2 Fase 2: Definición de criterios de diseño ................................................................................. 29
3.3.3 Fase 3: Modelado y simulación estructural ............................................................................. 29
3.3.4 Fase 4: Análisis de resultados .................................................................................................. 30
3.3.5 Fase 5: Conclusiones y recomendaciones ................................................................................ 30
3.4 CARACTERÍSTICAS DE LA POBLACIÓN ....................................................................................................... 31
4. CAPITULO 4 ................................................................................................................................. 32
4.1 RESULTADOS DE LA BÚSQUEDA BIBLIOGRÁFICA ......................................................................................... 32
4.1.1 Objetivo 1. Examinar los requisitos normativos y técnicos aplicables al diseño de estructuras
metálicas modulares para emergencias en Colombia. ....................................................................................... 32
4.2 ANÁLISIS E INTERPRETACIÓN DE RESULTADOS ........................................................................................... 41
4.2.1 Objetivo 2. Establecer propuestas eficientes para la conexión eléctrica y la red hidráulica,
garantizando seguridad y funcionalidad. ........................................................................................................... 41
4.2.1.1 Conexión eléctrica de la estructura modular: consideraciones técnicas y adaptabilidad ............... 41
4.2.1.2 Conexión hidráulica de la estructura modular: consideraciones técnicas y adaptabilidad ............. 53
4.3 Objetivo 3. Diseñar una estructura metálica modular que optimice tiempos de instalación,
facilidad de transporte y resistencia estructural, cumpliendo con los estándares de seguridad y funcionalidad.
58
4.3.1 Factores determinantes (según NSR-10) ................................................................................. 58
4.3.2 Descripción del sistema estructural ......................................................................................... 59
4.3.3 Propuesta de dimensión del módulo estructural. .................................................................... 60
4.3.4 Avaluó de cargas título B.3 NSR-10 ......................................................................................... 62
4.3.5 Consideración de la fuerza sísmica .......................................................................................... 67
4.3.6 Modelación del pórtico modular ............................................................................................. 69
4.3.7 Diseño del pórtico modular ..................................................................................................... 73
4.3.8 Diseño de elementos ............................................................................................................... 85
4.3.9 Conexiones de la estructura .................................................................................................... 88
4.4 INTERPRETACIÓN DE RESULTADOS ........................................................................................................ 129
4.4.1 Objetivo 4. ............................................................................................................................. 129
4.4.1.1 Ficha técnica de la estructura modular ......................................................................................... 129
4.4.1.2 Planos técnicos .............................................................................................................................. 130
4.4.1.3 Cuadro de cantidades .................................................................................................................... 133
4.4.1.4 Sobre el proceso de armado.......................................................................................................... 135
5. CAPITULO 5 ............................................................................................................................... 136
5.1 DISCUSIÓN...................................................................................................................................... 136
5.2 CONCLUSIONES ................................................................................................................................ 137
5.3 RECOMENDACIONES ......................................................................................................................... 138
5.4 GLOSARIO....................................................................................................................................... 139
5.5 BIBLIOGRAFÍA .................................................................................................................................. 140 | |
| dc.description.tableofcontents | Lista de tablas
Tabla 1 Lista unificada de materiales y equipo eléctrico ................................................52
Tabla 2 Sanitario seco vs Sanitario con agua ................................................................56
Tabla 3 Protocolos de bioseguridad ..............................................................................57
Tabla 4 Lista de materiales (Sap2000) ..........................................................................73
Tabla 5 Lista de materiales por sección (Sap2000) .......................................................74
Tabla 6 cargas impuestas a elementos (Sap2000) ........................................................74
Tabla 7 Fuerzas en los elementos línea (Sap2000) .......................................................76
Tabla 8 steel design (Sap2000) .....................................................................................87
Tabla 9 Ficha técnica estructura modular .................................................................... 129
Tabla 10 Cuadro de cantidades y presupuesto ............................................................ 133 | |
| dc.format.extent | 143 páginas | spa |
| dc.format.mimetype | application/pdf | spa |
| dc.language.iso | spa | spa |
| dc.publisher | Corporación Universitaria del Meta UNIMETA | spa |
| dc.rights | Al consultar y hacer uso de este recurso, está aceptando las condiciones de uso establecidas por los autores. | |
| dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ | spa |
| dc.source | Texto libre que contiene la fuente principal del recurso. URL del sitio dónde fue publicado originalmente el recurso de información. | spa |
| dc.title | Propuesta de diseño de una estructura metálica modular para atención de emergencias en Colombia. | |
| dc.type | Trabajo de grado - Pregrado | spa |
| dcterms.audience | la audiencia o las audiencias que requieran, Estudiantes, Profesores, Comunidad científica colombiana, etc. | |
| dc.description.notes | NOTA DE ADVERTENCIA:
El presente trabajo de grado ha sido
elaborado con fines académicos y representa
exclusivamente el análisis, interpretación y
opiniones de los autores. La institución
educativa, los asesores y demás
colaboradores no asumen responsabilidad
alguna por las decisiones, acciones o
consecuencias que puedan derivarse del uso
de la información contenida en este
documento. | |
| dc.type.version | info:eu-repo/semantics/acceptedVersion | spa |
| dc.type.coarversion | http://purl.org/coar/version/c_ab4af688f83e57aa | spa |
| dc.rights.coar | http://purl.org/coar/access_right/c_abf2 | spa |
| dc.contributor.corporatename | Corporación Universitaria del Meta, UNIMETA | spa |
| dc.description.degreelevel | Pregrado | spa |
| dc.description.degreename | Ingeniero(a) Civil | spa |
| dc.description.edition | APA. | spa |
| dc.identifier.instname | Corporación Universitaria del Meta UNIMETA | spa |
| dc.identifier.reponame | Repositorio Institucional | spa |
| dc.identifier.repourl | https://repositorio.unimeta.edu.co/ | spa |
| dc.publisher.faculty | Escuela de Ingenierías | spa |
| dc.publisher.place | Villavicencio, Meta, Colombia | spa |
| dc.publisher.program | Ingeniería Civil | spa |
| dc.relation.references | 5.5 Bibliografía:
1]
Baena, C, «Retos de Colombia frente a la gestión del riesgo de desastre natural. Forum, 2, 91-
108,» 2011. [En línea]. Available: https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3924392. [Último
acceso: 12-abril-2025, 10:12 a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 2]
V. Gómez Mejía, «Análisis de sistemas prefabricados y modulares para soluciones de vivienda,
atención de desastres y atención de salud en Colombia. Universidad EIA,» 2024. [En línea].
Available: https://repository.eia.edu.co/handle/11190/6736. [Último acceso: 12-abril-2025, 10:32
a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 3]
J. González Olmos y E. Molina Cárdenas, «Edificación modular, auto construible en zonas
susceptibles de anegación. Universidad EIA,» 2019. [En línea]. Available:
https://repository.eia.edu.co/bitstream/11190/2508/1/GonzalezJulian_2019_EdificacionModularAuto
.pdf. [Último acceso: 12-abril-2025, 10:52 a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 4]
M. Rincon Florez, «"Prototipo de vivienda modular desmontable para emergencia.", Trabajo de
grado (Pregrado y/o Especialización), Universidad Antonio Nariño,» 2020. [En línea]. Available:
http://repositorio.uan.edu.co/handle/123456789/1563. [Último acceso: 12-abril-2025, 11:15 a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 5]
Portal UNGRD, «Emergencias en Antioquia: UNGRD despliega equipos técnicos y obras de
contención,» 2025. [En línea]. Available:
https://portal.gestiondelriesgo.gov.co/Paginas/Noticias/2025/Emergencias-en-Antioquia-UNGRDdespliega-
equipos-tecnicos-y-obras-de-contencion.aspx [Último acceso: 12-abril-2025, 05:12 p.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 6]
Ley 1523 de 2012, «Por la cual se adopta la política nacional de gestión del riesgo de desastres y
se establece el Sistema Nacional de Gestión del Riesgo de Desastres, Congreso de Colombia,»
2012. [En línea]. Available: https://www.funcionpublica.gov.co/eva/gestornormativo/norma.php
[Último acceso: 12-abril-2025, 05:42 p.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 7]
R. E. Smith, «Arquitectura prefabricada: Guía para el diseño y la construcción modular. Hoboken,
NJ: John Wiley & Sons,» 2010. [En línea]. Available:
https://books.google.es/books?hl=es&lr=&id=BuZCQpIHRbAC&oi=fnd&pg=PR7&dq=R.+E.+Smith,
+Prefab+Architecture:+A+Guide+to+Modular+Design+and+Construction,+Hoboken,+NJ:+John+Wil
ey+%26+Sons,+2011&ots=ufgssfumVT&sig=56w59EBzpPvJzJftZZNVqiK6tYA. [Último acceso: 12-
abril-2025, 06:13 p.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 8]
A. Munar Isaza, «Modelo de vivienda de emergencia como respuesta a ciclones tropicales: Estudio
de caso San Andrés, Trabajo de grado, Pontificia Universidad Javeriana, Bogotá, Colombia,» 2022.
[En línea]. Available: http://hdl.handle.net/10554/62463. [Último acceso: 19-abril-2025, 10:22 a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 9]
B. Maiztegui, «Arquitectura de emergencia, ¿construcción local o prefabricación?,» ArchDaily
Colombia, 17 mayo 2020. [En línea]. Available: https://www.archdaily.co/co/939302/arquitectura-deemergencia-
construccion-local-o-prefabricación. [Último acceso: 19-abril-2025, 11:17 a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 10]
CSI Espana, «AP2000: modelado de shells, conexiones, elementos no lineales y espectro de
respuesta sísmica; incluye NSR-10,» CSI Spain, 2025. [En línea]. Available:
https://www.csiespana.com/software-features/2/sap2000. [Último acceso: 19-abril-2025, 11:42
a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 11]
Ministerio de Salud y Protección Social, «Resolución 5596 de 2015 – Estándares del sistema de
triage en servicios de urgencias,» 2015. [En línea]. Available:
https://www.minsalud.gov.co/salud/PServicios/Paginas/triage.aspx. [Último acceso: 03-mayo-2025,
10:21 a.m.] | spa |
| dc.relation.references | 12]
UNHCR, «Emergency Shelter Solutions and Standards, UNHCR,» 2021. [En línea]. Available:
https://emergency.unhcr.org/emergency-assistance/shelter-camp-and-settlement/shelter-andhousing/
emergency-shelter-solutions-and-standards. [Último acceso: 03-mayo-2025, 10:32 a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 13]
UNHCR, «Principles & Standards for Settlement Planning,» 2015. [En línea]. Available:
https://emergency.unhcr.org/es/asistencia-de-emergencia/alojamiento-campamentos-yasentamientos/
asentamientos/principios-y-est%C3%A1ndares-para-la-planificaci%C3%B3n-deasentamientos.
[Último acceso: 03-mayo-2025, 12:24 p.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 14]
Serrano Richart, L, «Diseño de módulo prefabricado de uso múltiple para casos de emergencia,»
2019. [En línea]. Available: https://riunet.upv.es/handle/10251/123718. [Último acceso: 03-mayo-
2025, 04:12 p.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 15]
C. C. Soto Ardila, «Sistema constructivo prefabricado (off-site): análisis técnico para desarrollar su
uso en edificaciones en Colombia, Tesis de Maestría, Univ. Nacional Colombia,» 2022. [En línea].
Available: https://repositorio.unal.edu.co/handle/unal/82159. [Último acceso: 03-mayo-2025, 04:31
p.m.] | spa |
| dc.relation.references | 16]
Congreso de Colombia, «Ley 1523 de 2012 - por la cual se adopta la Política Nacional de Gestión
del Riesgo de Desastres,» [En línea]. Available: https://www.suin juriscol.gov.co/viewDocument.asp?ruta=Leyes/1682614. [Último acceso: 07-junio-2025, 10:11
a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 17]
Ministerio de Ambiente, Vivienda y Desarrollo Territorial, «Decreto 926 de 2010 - por el cual se
adopta el Reglamento Colombiano de Construcción Sismo Resistente NSR-10,» [En línea].
Available:
https://www.cancilleria.gov.co/sites/default/files/Normograma/docs/decreto_0926_2010.htm. [Último
acceso: 07-junio-2025, 10:31 a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 18]
ACI Committee 318, «Building Code Requirements for Structural Concrete (ACI 318-19) and
Commentary,» [En línea]. Available:
https://www.concrete.org/store/productdetail.aspx?ItemID=31819. [Último acceso: 07-junio-2025,
10:54 a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 19]
ICONTEC, «NTC 2050 Código Eléctrico Colombiano,» 1998. [En línea]. Available:
https://www.ictrn.org/media/files/ntc-2050.pdf. [Último acceso: 07-junio-2025, 12:11 p.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 20]
ICONTEC, «NTC 1500: Instalaciones hidráulicas y sanitarias en edificaciones,» [En línea].
Available: https://www.senado.gov.co/files/documentos/ntc1500.pdf. [Último acceso: 07-junio-2025,
01:03 p.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 21]
Ministerio de Minas y Energía, «Reglamento Técnico de Instalaciones Eléctricas – RETIE,» [En
línea]. Available: https://www.minenergia.gov.co/documents/10180/24167240/RETIE_2013.pdf.
[Último acceso: 14-junio-2025, 10:11 a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 22]
Ministerio de Vivienda, Ciudad y Territorio, «Reglamento Técnico del Sector de Agua Potable y
Saneamiento Básico – RAS 2000,» [En línea]. Available:
https://www.minvivienda.gov.co/sites/default/files/documentos/ras-2000.pdf. [Último acceso: 14-
junio-2025, 10:21 a.m.].4 | spa |
| dc.relation.references | 23]
Instituto Geográfico Agustín Codazzi (IGAC), «Mapas nacionales,» Geoportal IGAC, 2024. [En
línea]. Available: https://geoportal.igac.gov.co/contenido/mapas-nacionales. [Último acceso: 14-
junio-2025, 10:39 a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 24]
UNE-EN 16194:2023, «UNE Normalizacion Española,» [En línea]. Available:
https://www.une.org/encuentra-tu-norma/busca-tu-norma/norma?c=norma-une-en-16194-2023-
n0072153. [Último acceso: 14-junio-2025, 11:41 a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 25]
Organización Panamericana de la Salud (OPS), «Agua y Saneamiento,» [En línea]. Available:
https://www.paho.org/es/temas/agua-saneamiento. [Último acceso: 14-junio-2025, 12:37 p.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 26]
Organización Panamericana de la Salud, «Guía para el diseño y establecimiento de estructuras
modulares temporales para emergencias sanitarias,» [En línea]. Available:
https://iris.paho.org/bitstream/handle/10665.2/57880/9789275327821_spa.pdf?sequence=1&isAllo
wed=y. [Último acceso: 14-junio-2025, 01:21 p.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 27]
Casa Solo Arquitectos, «Iluminación de hospitales según áreas de atención,» 2016. [En línea].
Available: https://hospitecnia.com/documentacion/iluminacion-de-hospitales-segun-areas-deatencion/.
[Último acceso: 18-junio-2025, 10:11 a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 28]
CORECO Medical Lab, «Normativa DIN 58345: criterios para el almacenamiento de termolábiles
en frigoríficos,» [En línea]. Available: https://medicallab.coreco.es/din-58345-especificaciones-parael-
almacenamiento-de-medicamentos-que-requierenrefrigeracion/#:~:
text=%C2%BFQu%C3%A9%20es%20la%20DIN%2058345,C%20a%208%C2%B
0C. [Último acceso: 18-junio-2025, 11:11 a.m.]. | spa |
| dc.relation.references | 29]
Interactrive Handbook, «Water Supply, Sanitation and Hygiene Promotion,» [En línea]. Available:
https://handbook.spherestandards.org/en/sphere/#ch006_011. [Último acceso: 18-junio-2025,
11:40 a.m.]. | spa |
| dc.rights.accessrights | info:eu-repo/semantics/openAccess | spa |
| dc.subject.proposal | estructura modular, | |
| dc.subject.proposal | diseño modular, | |
| dc.subject.proposal | diseño metálico, | |
| dc.subject.proposal | NSR-10, | |
| dc.subject.proposal | atención de emergencia | |
| dc.type.coar | http://purl.org/coar/resource_type/c_7a1f | spa |
| dc.type.content | Text | spa |
| dc.type.driver | info:eu-repo/semantics/bachelorThesis | spa |
| dc.type.redcol | http://purl.org/redcol/resource_type/TP | spa |